Η πιστοποίηση ποιότητας στο χώρο των ξενόγλωσσων εκπαιδευτικών επιχειρήσεων

Η πιστοποίηση ποιότητας στο χώρο των ξενόγλωσσων εκπαιδευτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, οι παγίδες για πιστοποιημένες και μη επιχειρήσεις, η θέση της Ελλάδας και άλλων χωρών της ΕΕ απέναντι στον παράγοντα της πιστοποίησης. (Α' μέρος)

Σημείωση:
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μέρος της εισαγωγής του πονήματος του υπογράφοντος με τίτλο «Το εθνικό ψυχολογικό προφίλ του Έλληνα στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά – Προσόντα και δεξιότητες». Με σεβασμό στον διατιθέμενο χώρο της ELT News, που για πρώτη φορά το δημοσιεύει, θα ολοκληρωθεί σε δύο μέρη.

Α’ μέρος

ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
1) Η πιστοποίηση ποιότητας ή προσόντων θα πρέπει να έχει συγκεκριμένα σημεία αναφοράς σε κριτήρια τα οποία έχουν επικοινωνηθεί και πείσει το ενδιαφερόμενο καταναλωτικό κοινό εκ του αποτελέσματος. Η αναγνώριση από το κοινό μιας ετικέτας, είτε λέγεται ISO, είτε Proficiency έχει ισχύ και διάρκεια εφόσον ο αποδέκτης γνωρίζει σε τι αντιστοιχεί η πιστοποίηση και ενδιαφέρεται πραγματικά για την αντιστοιχία αυτή.
2) Η de facto διακήρυξη της «αναγνώρισης» από έναν μη διαπραγματεύσιμο οργανισμό, όπως το κράτος, δεν πρέπει να συγχέεται με το αλάθητο του Πάπα. Τίμια και επιτυχημένα το κράτος θέτει τους δικούς του όρους και τα δικά του κριτήρια, έστω και αν είναι δανεισμένα, είτε ως εργοδότης, είτε ως πελάτης, είτε ως θεματοφύλακας, μέσω των υπουργείων του και του ΕΣΥΔ. Το αν η ελεύθερη αγορά μιμηθεί το κράτος ή όχι είναι ζήτημα δικής της ανασφάλειας ή ανεπάρκειας. Καμιά διακήρυξη κριτηρίων ποιότητας δεν μπορεί στην ελεύθερη αγορά να κριθεί από το κράτος, εφόσον δεν παραβιάζει νομικά και θεσμικά πλαίσια.
3) Η ευθύνη του καταναλωτή είναι επίσης αδιαπραγμάτευτη. Ο καθένας παίρνει αυτό που του αξίζει. Παρ’ όλα αυτά η σωστή ενημέρωση και θεμιτή χρήση (όχι συντεχνιακή τύπου φαρμακευτικών εταιρειών) είναι ευθύνη όλων.
4) H Express Service πιστοποιούσε την εύρυθμη λειτουργία των αυτοκινήτων πολύ πριν θεσμοθετηθούν τα ΚΤΕΟ. Τα βραβεία ΑΡΙΩΝ βραβεύουν καλλιτέχνες σε θεματικές περιοχές που έχουν ορίσει και με τη συμμετοχή του κοινού, ανεξάρτητα από το κρατικής υποστήριξης Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης. Τα πιστοποιητικά PALSO ενέπλεκαν μικρούς μαθητές σε εξετάσεις γλωσσομάθειας και πιστοποιούσαν θεμιτότατα το επίπεδό τους, πολύ πριν το κράτος αναγνωρίσει τα χαμηλότερα επίπεδα των εξετάσεων ξένων πανεπιστημίων, χωρίς τα ίδια να είναι «αναγνωρισμένα». Εκατοντάδες ιδιωτικοί φορείς ορίζουν και επικοινωνούν θεμιτά τα κριτήριά τους και με την «πιστοποίηση» που παρέχουν ανακοινώνουν στο κοινό τη σύγκλιση προσοντούχων ή επιχειρήσεων σύμφωνα με τα κριτήριά τους. Αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με το αν πρέπει να διορίζονται στο κράτος κάποιοι με όλα αυτά, ή αν θα έχουν άδεια λειτουργίας ως επιχειρήσεις επειδή συνέκλιναν με έναν κώδικα που δεν κατάφερε ή ενδιαφέρθηκε να συμπεριλάβει στα κριτήριά του το κράτος.
5) Τουναντίον, όλα τα παραπάνω είναι η απόδειξη ότι ιδιωτικές πρωτοβουλίες μπορούν μια μέρα να οδηγήσουν και σε περαιτέρω κρατικό εκσυγχρονισμό. Αρκεί οι ευκαιρίες για ένταξη στην όποια δοκιμασία να είναι ίσες, και όχι μόνο αν…

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η πιστοποίηση ποιότητας και προσόντων έχει αποτελέσει δεδηλωμένη πρόθεση διαφόρων οργανώσεων και φορέων της ΕΕ και στην ΕΕ εδώ και αρκετά χρόνια, αναφορικά με όλα τα επαγγελματικά πεδία, είτε αφορούν σε παροχή υπηρεσιών, είτε σε παραγωγή και διάθεση υλικών προϊόντων.

Οι λόγοι που έχουν κινητοποιήσει τόσες δυνάμεις προς την ενθάρρυνση για πιστοποίηση ποιότητας είναι διάφοροι, και φυσικά, αποσκοπούν πάντα στο συμφέρον και την ικανοποίηση του καταναλωτή. Παρ’ όλα αυτά, πίσω από την ενεργοποίηση του μηχανισμού ελέγχου και πιστοποίησης ποιότητας βρίσκονται και οι όροι ελέγχου της αγοράς και δρομολόγησής της σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις λειτουργίας, οι οποίες:
Α) Καθιστούν βιώσιμη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων
Β) Δημιουργούν συνθήκες καταναλωτικής ροής
Γ) Δημιουργούν προϋποθέσεις αναγνωρισιμότητας και ad hoc καθιέρωσης μιας συγκεκριμένης μεθοδολογίας παραγωγής και επιχειρείν στην καταναλωτική πίστη
Δ) Διαμορφώνουν καταναλωτικές ανάγκες τόσο για τον τελικό αποδέκτη-καταναλωτή ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, όσο και για τον παροχέα-παραγωγό που θα επιδιώξει να πιστοποιηθεί κατά έναν συγκεκριμένο πιστοποιητικό κώδικα
Ε) Δημιουργούν χρηματοπιστωτική ροή στους μετέχοντες της ad hoc καθιερωμένης πιστοποιητικής φόρμουλας.

Ένα σύντομο ιστορικό της πιστοποίησης ποιότητας στην Ευρώπη

Η πιστοποίηση ποιότητας άρχισε να εξαπλώνεται ως αναγνωρίσιμος όρος περίπου εδώ και μισό αιώνα. Η μεταπολεμική ανάπτυξη στην Ευρώπη έδωσε χώρο σε πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, κυρίως παραγωγικές, να σταθούν δίπλα σε καθιερωμένους κολοσσούς (π.χ. Siemens, Bayer, κλπ). Επιχειρήσεις σαν και αυτές συνασπίστηκαν για να επαναπροσδιορίσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα απέναντι σε όλους εκείνους που μπορούσαν να ικανοποιήσουν καταναλωτικές ανάγκες πιο ευέλικτα, με χαμηλότερο κόστος, μικρότερους χρόνους παράδοσης και μεγαλύτερους δείκτες καταναλωτικής ικανοποίησης. Το μόνο στοιχείο που μπορούσαν να επιδείξουν ήταν η εσωτερική τους εντυπωσιακή για το καταναλωτικό κοινό οργάνωση, και οι διαδικασίες που συντονισμένα οδηγούσαν σε εύσχημη παραγωγή. Άνοιξαν με διαφάνεια τις πόρτες τους στο καταναλωτικό κοινό, ικανοποιώντας την περιέργειά του, εντυπωσιάζοντας με τα μεγέθη τους, και προβάλλοντας τον ανθρώπινο παράγοντα, όχι μόνο στο πρόσωπο του καταναλωτή, αλλά και του εργαζομένου. Προώθησαν την εικόνα της υγιούς επιχειρηματικότητας που καταπολεμά την ανεργία, διασφαλίζει τον περιορισμό διαρροών κόστους, την ποιότητα κατασκευής και τη διάρκεια ζωής του προϊόντος, δικαιολογώντας έτσι την υψηλή τιμή.
Η δύναμη της ταυτότητας αυτών των επιχειρήσεων, με όλο το σχετικό επικοινωνιακό βάρος, άρχισε να δημιουργεί ένα νέο ρεύμα προτίμησης του καταναλωτικού κοινού, ενώ άγγιξε την elite της κάθε τοπικής κοινωνίας για ευνόητους λόγους. Κοινώς, το τεκμηριωμένα ακριβό έγινε της μόδας. Με το που συστηματοποιήθηκε το νέο αυτό καταναλωτικό ρεύμα, οι μεγαλοπαραγωγοί που το εκκίνησαν οργανώθηκαν και δημιούργησαν τον οργανισμό τυποποίησης και πιστοποίησης που ιστορικά εξελίχθηκε στο γνωστό ISO.
Το παράδειγμα του ISO, στα επόμενα χρόνια ακολούθησαν συνασπισμοί διαφόρων βιομηχανιών και επαγγελματικών πεδίων, τόσο νομικά θεσμοθετημένοι (π.χ. σύλλογοι, σώματα και σύνδεσμοι, κλπ.), όσο και μη θεσμοθετημένες συμμαχίες που στηρίζονταν στην αμοιβαία εξυπηρέτηση συμφερόντων. Παραδείγματα τέτοια θα ακολουθήσουν στο επόμενο μέρος.

Στη συνέχεια του επομένου τεύχους:
Η πιστοποίηση ποιότητας στην εκπαίδευση
Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνικής αγοράς απέναντι στον παράγοντα της πιστοποίησης ποιότητας και προσόντων
Αποτελεί η πιστοποίηση ή ο θεσμός της «αναγνώρισης» ένδειξη της εθνικής μας ανασφάλειας;